نحوه آبکاری طلا چیست؟ شاید شما هم در طلافروشی‌ها نام طلای آبکاری شده را شنیده باشید؛ اما دقیقاً ندانید که این طلا چه تفاوتی با طلای واقعی دارد. در این نوشته همراه شما هستیم تا درباره اینکه آبکاری طلا چیست؟ چگونه انجام میشود و چه‌قدر دوام دارد با شما صحبت کنیم.
آبکاری طلا چیست؟
آبکاری به طور کلی فرایندی است که در آن لایه‌ای نازک از یک فلز، روی فلز دیگری می‌نشیند. این فرایند یکی از اصطلاحات رایج بازار طلا است و اگر لایه‌ی نازک مد نظر طلا باشد به آن آبکاری طلا می‌گوییم. به طور معمول در آبکاری طلا، این فلز باارزش روی فلزاتی مانند نقره، فولاد یا مس قرار داده میشود تا جواهرات یا وسایل مورد نیاز ما پوشش و جلوه‌ای از طلا داشته باشند. خوب است بدانید فرایند آبکاری طلا اولین بار توسط شیمی‌دانی ایتالیایی به نام لوئیجی بروگناتلی اختراع شد و امروزه از این فرایند برای تولید حجم زیادی از جواهرات دنیای مد استفاده میشود.
نحوه آبکاری طلا چگونه است؟
نحوه آبکاری طلا روی جواهرات یک فرایند ساده است اما به چند مرحله نیاز دارد:
تمیز کردن فلز پایه
ابتدا باید جواهرات یا فلزات پایه به خوبی تمیز شوند تا هیچ آلاینده خارجی روی آن قرار نداشته باشد. این مرحله بسیار مهم است چراکه وجود کثیفی و روغن می‌تواند از چسبندگی طلا روی فلز پایه جلوگیری کند. روش‌های تمیز کردن با انرژی مافوق صوت و تمیز کردن الکتریکی بهترین نتایج را دارند.
آبکاری نیکل
شاید برایتان جالب باشد که پیش از آبکاری طلا، باید روی فلز پایه آبکاری نیکل انجام شود. وجود نیکل روی فلز پایه سبب میشود که مقاومت طلا به مرور زمان حفظ شده و آسیبی نبیند. همچنین نیکل باعث بالا رفتن چسبندگی طلا به فلز پایه میشود.
نشستن لایه طلا روی فلز پایه
در مرحله آخر فلز پایه باید به محلولی دارای پودر آبکاری طلا وارد شود تا به کمک یک بار الکتریکی مثبت، طلا روی فلز پایه بنشیند. پس از آن جواهر یا فلز پایه باید برای خشک شدن، آویزان شود. به علت تخصصی بودن ترکیب مواد این فرایند، آبکاری طلا در منزل سختی‌هایی دارد و شما باید مانند یک متخصص محلول‌ها و مراحل آبکاری طلا را طی کنید.
آیا طلای آبکاری شده طلای اصل است؟
با خواندن نحوه آبکاری طلا، متوجه می‌شویم که جواهراتی که آبکاری می‌شوند طلای خالص نیستند؛ بلکه تنها روکش بیرونی آن‌ها از طلا است. به همین خاطر در قیمت این بدلیجات تنها هزینه آبکاری طلا اضافه شده و ارزش آن‌ها چندان تغییری نمی‌کند.
ضخامت روکش آبکاری شده طلا
ضخامت رویه آبکاری شده طلا نباید از حدی بیشتر باشد؛ چراکه در این صورت آسیب خوردن آن‌ها ساده‌تر شده و باعث میشود که روکش از بین برود. ضخامت ایده‌ال برای آبکاری طلا حدود ۰.۵ تا ۱ میکرون است. از سویی اگر ضخامت آبکاری طلا ۲.۵ میکرون باشد آن آبکاری کاملاً ضخیم و به عنوان روکش طلای سنگین شناخته میشود. مزیت این نوع روکش دوام بالاتر آن است.
آیا روکش طلا محو و کدر میشود؟
متاسفانه روکش‌های آبکاری طلا به مرور زمان محو و کدر می‌شوند و درخشندگی اولیه خود را از دست می‌دهند. درست است که طلا یک فلز نجیب است و اکسید نمی‌شود؛ اما فلز پایه به مرور زمان خورده یا اکسید می‌شوند و به همین خاطر طلای آبکاری شده جلای خود را از دست می‌دهد. البته همان‌طور که قید کردیم اگر در نحوه آبکاری طلا، از روکش نیکل استفاده شود این کدر شدن کمتر از حالت معمولی اتفاق می‌افتد.
دوام آبکاری طلا
به طور کلی و با مراقبت‌های صحیح می‌توان یک طلای آبکاری شده را تا دو سال سالم نگه داشت. بهترین راه برای احیای بخش‌هایی که آسیب‌دیده‌اند آبکاری مجدد آن‌ها است. زمان آبکاری دوباره به عوامل زیر بستگی دارد:
- ضخامت آبکاری
- کیفیت قطعه
- رنگ فلز پایه
- میزان سایش قطعه
چگونه از جواهرات آبکاری شده محافظت کنیم؟
با مراقبت صحیح می‌توانید طول عمر جواهر آبکاری شده را بالاتر ببرید. در این راستا به این نکات دقت کنید:
- جواهرات آبکاری شده را از مواد شیمیایی، مواد مراقبت از پوست و لوازم آرایش دور نگه دارید. بهتر است ابتدا آرایش خود را انجام دهید و سپس از این زیورآلات استفاده کنید.
- هنگام انجام کارهای خانه مثل گردگیری جواهرات آبکاری شده خود را در بیاورید؛ چراکه گرد‌وخاک و مواد شیمیایی می‌توانند به ساختار آن‌ها آسیب بزنند.
- قبل از برداشتن این جواهرات دست‌های خود را به‌خوبی بشویید.
- این جواهرات نباید در معرض آب‌کلر دار یا نمک قرار بگیرند. پس پیش از رفتن به دریا، استخر یا جکوزی آن‌ها را در بیاورید.
- ساختار شیمیایی عرق انسان می‌تواند به روکش این جواهرات آسیب بزند. پس سعی کنید اگر در هوای گرم قرار گرفتید آن‌ها را با یک دستمال‌کاغذی خشک کنید.
- جواهراتی با روکش طلا را از معرض اصطکاک و ساییدگی دور نگه‌دارید. بهتر است هر کدام از آن‌ها را به تنهایی استفاده کنید تا در سایش با دیگر جواهرات قرار نگیرند.
برای نگهداری اصولی از طلا‌های خود این مقاله را نیز بخوانید: نکات مهم برای مراقبت از طلا
روش تمیز کردن جواهرات با روکش طلا
برای اینکه طول عمر این جواهرات را افزایش دهید، آن‌ها را به صورت منظم تمیز کنید. برای اینکار از یک صابون مایع ملایم یا محلول تمیز‌کننده جواهرات و آب گرم استفاده کنید. به هیچ وجه به سراغ استفاده از مواد شیمیایی قوی یا پاک‌کننده‌های ساینده برای تمیز کردن جواهرات آبکاری شده با طلا استفاده نکنید. حتی به سراغ مسواک‌های قدیمی یا اسفنج‌ها نیز نروید. سایش این مواد می‌توانند به ساختار جواهرات شما آسیب بزنند.
روش تشخیص طلای آبکاری شده
شاید شما هم بعد از خرید بخواهید چک کنید که طلای شما واقعی است یا تنها روکشی آبکاری شده دارد. برای تشخیص می‌توانید از این راه‌ها استفاده کنید.
قیمت طلا
یکی از ساده‌ترین روش‌ها این است که به قیمت طلای خریداری شده خود دقت کنید. همان‌طور که گفتیم قیمت اب طلا کاری بدلیجات به قدری زیاد نیست که قیمت جواهر را به قدر طلای واقعی بالا ببرد. پس زمانی که طلایی که می‌خرید قیمتی پایین‌تر دارد، احتمالاً تنها روکشی از طلا روی آن کشیده شده است.
علائم اختصاری روی طلا
به طور معمول اگر این علائم روی طلا حک شده باشند نشان می‌دهد که طلا آب‌کار شده است:
| علامت | معنی |
| GP | روکش طلا |
| GEP | آبکاری طلا |
| HGE | ورق الکتریکی طلای سنگین |
| HGP | صفحه طلای سنگین |
ظاهر قطعه طلا
اگر جواهرات شما رنگی ناهماهنگ دارد، مثلا بخشی از آن تیره‌تر از بخش‌های دیگرش هستند یا اگر پوسته‌پوسته شده است، آن طلا به احتمال قوی آبکاری شده است.
برای اطلاعات بیشتر این مقاله را از دست ندهید: ۱۱ روش تشخیص طلای اصل و تقلبی
آیا آبکاری طلا باعث حساسیت میشود؟
به طور کلی طلای آبکاری شده ضد حساسیت نیست و میزان حساسیت زا بودن آن بستگی به ضخامت لایه طلا و فلز پایه آن دارد. برای مثال اگر شما به نیکل، روی یا کبالت حساسیت داشته باشید و طلای آبکاری شده شما پوسته پوسته شده و پوستتان مستقیم با این فلزات تماس مستقیم برقرار کند، احتمال ایجاد خارش و حساسیت در پوست شما وجود دارد.
جمع‌بندی
در این نوشته درباره این موضوع صحبت کردیم که آبکاری طلا چیست و نحوه آبکاری طلا چگونه است؟ در این راستا دیدیم که آبکاری طلا در منزل ممکن است اما شما باید به تخصص‌های کافی رسیده باشید تا بتوانید مراحل را به‌خوبی طی کنید. در ادامه نیز به مهم‌ترین مباحث درباره آبکاری طلا پرداختیم؛ اینکه چگونه طلای آبکاری شده را شناسایی کنیم و چه‌طور به نحوی درست از آن مراقبت کنیم. اکنون نوبت شما است. به ما بگویید به نظر شما خرید طلای آبکاری شده با توجه به طول عمر کوتاه‌ترش به صرفه است؟ شما ترجیح می‌دهید از کدام زیورآلات آبکاری شده استفاده کنید؟ مشتاق شنیدن نظرات شما هستیم.
سوالات متداول:
آبکاری طلا یعنی چه؟
به نشاندن لایه‌ای نازک از طلا روی فلزات دیگر آبکاری طلا می‌گویند.
نحوه آبکاری طلا چگونه است؟
برای آبکاری طلا باید فلز پایه و محلولی از طلا را آماده کرده و آن دو را با پیوند‌های یونی آبکاری کنید.
فهرست مطالب
سلام.روکش طلایی که روی فلزات میکشن خالص از طلاس یا ناخالصی های دیگه ای هم روش داره؟
لام. بستگی به نوع آبکاری دارد.
ممنون از مقاله خوبتون
سلام. ممنون از اینکه مطالعه کردین.
چگونه قطعه طلای اصلی را ازروکش وابکاری تشخیص دهیم
آقا این بخش نیم میکرون خیلی خوب بود :)) نیم میکرون توی آبکاری طلا انقدر موثره واقعا عجیبه
بله واقعاً، خوشحالیم که برای شما همراه عزیز مفید و مؤثر بود.
ممنون از مطالب خوبتون. ولی کاش وسایل آبکاری طلا رو هم توضیح داده بودین.
سلام همراه گرامی حتماً در مقاله‌های آینده این موضوع رو به طور کامل شرح می‌دهیم.
اگه دوام آبکاری طلا انقدر کم باشه که خب فایده نداره. 😐
سلام دوست گرامی با مراقبت صحیح می‌توانید طول عمر جواهر آبکاری شده را بالاتر ببرید ما برخی از راهکارهای موجود را در همین مقاله برای شما شرح دادیم.
سلام آیا میشود روی طلای زرد روکش طلای سفید کشید
سلام. بله. امکان آبکاری طلای زرد وجود دارد.
خیلی ممنون مطلب خیلی خوبی بود
ولی من سوالی که دارم اینه که اگر آبکاری طلا در منزل انقدر سخته ما جواهراتمون رو کجا بدیم تا لایه طلا روش بزنن؟ طلا فروشی‌ها مثلاً؟
سلام دوست عزیز طلا فروشی‌های معتبر و طلا سازها میتونن به شما در این زمینه کمک کنند.
وای ما یه فامیل داشتیم که می‌گفت آبکاری طلا توی خونه کاری نداره طلاهاتون رو بدین به من درستشون می‌کنم. عجب آدمی بودااا
همراه گرامی مرسی که تجربه خودتون رو با ما به اشتراک گذاشتین بهترین راه این است که این کار را به متخصص واگذار کنید.