اصطلاحات بازار طلا؛ مرور ۶۰ اصطلاح طلا در چند دقیقه 

تفاوتی ندارد که به عنوان یک طلافروش شروع به کار کرده‌اید یا قصد دارید قطعه‌ای طلا بخرید یا به معاملات طلای آنلاین بپیوندید. آشنایی با اصطلاحات بازار طلا به شما کمک می‌کند تا مثل یک حرفه‌ای جزئیات بازار را بشناسید و برای هدف خود از آن استفاده کنید.

در این نوشته از طلاین، اصطلاحات بازار طلا را در چند بخش مختلف به ‌سادگی به شما توضیح می‌دهیم. در ابتدا انواع متداول طلا در اصطلاحات بازار را معرفی می‌کنیم، بعد به سراغ واحد‌های وزنی می‌رویم؛ سپس سری به اصطلاحات طلا سازی و اصطلاحات طلا فروشی می‌زنیم. در انتها نیز عبارات مخصوص معاملات طلا را به شما معرفی می‌کنیم. با طلاین همراه باشید.

اصطلاحات بازار طلا برای انواع طلا

اشکال طلا در بازار طلا فروشی بسیار متنوع هستند و محدود به سکه و شمش نمی‌شوند. در جدول زیر اصطلاحاتی که در بازار برای نام انواع طلا استفاده می‌شود را برای شما توضیح می‌دهیم.

نام اصطلاح	تعریف
طلای آب شده	طلای آب شده به صورت خلاصه «آبشده» به طلاهایی گفته می‌شوند که یک‌بار استفاده شده و به کوره‌های ذوب می‌روند تا برای استفاده مجدد در قالب‌گیری شوند. طلای آب شده پس از ذوب، به شکل مفتول یا مکعبی در می‌آید و دوباره وارد بازار طلا می‌شود. از جمله کاربرد‌های طلای آبشده می‌توان به سرمایه گذاری و ساخت زیورآلات اشاره کرد.
شمش طلا	شمش طلا قطعه‌ای از طلای خالص با عیار حداقل ۹۹۵ است که توسط کارخانه‌های خاصی تولید و وارد بازار می‌شود. در سرتاسر جهان شمش‌ها با استاندارد‌های خاصی ساخته می‌شوند و می‌توان از آن‌ها در معاملات جهانی هم استفاده کرد. وزن شمش طلا متفاوت و بین ۰.۳ گرم تا ۱ کیلو گرم است.
سکه طلا	سکه طلا قطعه‌ای معمولا دایره‌ای شکل از جنس طلا است که وزن و عیار مشخصی دارد. انواع سکه در ایران توسط بانک مرکزی و سازندگان خصوصی ساخته می‌شوند. معمولاً عیار و وزن سکه در کنار پلمپ آن نوشته می‌شود.
طلای خام	طلای خام اصطلاحی است که برای دو نوع طلا به کار می‌رود. برخی به طلایی که به‌تازگی از معدن استخراج شده و هنوز ناخالصی دارد طلای خام می‌گویند؛ اما در بازار، بیشتر اصطلاح طلای خام به جای طلای آب شده به کار می‌رود که به شکل قالبی و ساخته نشده طلای خام اشاره دارد
طلای بدون اجرت	به طلاهایی که در هنگام خرید آن‌ها نیازی به پرداخت اجرت ندارید، طلای بدون اجرت می‌گویند. در ایران طلای آب شده طلای کاملا بدون اجرت است و طلاهای دست دوم اجرت ساخت بسیار کمی دارند.
طلای ساخته شده	طلای ساخته شده طلایی است که در طلا فروشی‌ها یا کارگاه‌ها بسته به نیاز مشتری به شکل خاصی ساخته می‌شود. محصول نهایی می‌تواند النگو، انگشتر، گردنبند یا سایر جواهرآلات باشد. عیار و وزن طلای ساخته شده به نوع محصول نهایی بستگی دارد و در محاسبه قیمت طلای ساخته شده موثر است.
طلای شاخص	طلای شاخص به طلایی می‌گوییم که از عیار آن مطمئن هستیم. هنگامی از آن استفاده می‌شود که در سنجش عیار طلا دچار تردید شویم، آن طلا را با طلای شاخص مقایسه می‌کنیم.
طلای خارجی	به طلاهایی که در کشور‌های دیگر تولید شده و وارد بازار طلای ایران می‌شوند، طلای خارجی می‌گویند. طلاهای خارجی موجود در بازار ایران بیشتر ساخت کشور‌های هند، ایتالیا و غیره هستند. در فروش طلای خارجی معمولا اجرت ساخت و سود بیشتری از خریدار دریافت می‌شود.
طلای شکن	طلای شکن به دسته‌ای از طلاها اطلاق می‌شود که در هنگام ذوب ناخالصی زیادی دارند و بنابراین هنگامی که سرد می‌شوند، خاصیت شکنندگی بالایی دارند. این طلاها معمولاً دوباره به چرخه ذوب باز می‌گردند تا ناخالصی‌های آن‌ها به خوبی جدا شوند.
طلای شرطی	طلای شرطی، عیار مشخصی ندارد و به شرط مشخص شدن عیار در ری گیری معامله می‌شوند. این اصطلاح معمولا در بین طلا فروشان برای خرید طلایی که هنوز عیار آن مشخص نشده به کار می‌رود تا روند معامله را سریع‌تر پیش ببرند. سپس معامله نهایی پس از مشخص شدن کامل عیار طلا انجام می‌گردد.
طلای متفرقه	طلای متفرقه یا دست دوم، طلایی است که پس از یک‌بار استفاده به طلا فروش، فروخته می‌شود. تشخیص طلای نو و متفرقه تنها توسط طلا فروش انجام می‌شود. در محاسبه قیمت طلای دست دوم یا متفرقه معمولا اجرت ساخت در نظر گرفته نمی‌شود.
طلای ریزشی	پس از ساخت طلا در طلاسازی مقداری از وزن اولیه طلا کاهش می‌یابد که به آن طلای ریزشی می‌گویند. در مقایسه با کل طلا، معمولا میزان طلای ریزشی بسیار کم است؛ با این حال با توجه به قیمت بالای طلا در ایران، همین مقدار کم ارزشمند است.
مصنوعات طلا	مصنوعات طلا به هرگونه کالای تزئینی و زیورآلاتی که از طلا ساخته شد یا حتی با روکشی از طلا پوشیده شده باشد می‌گویند. دقت کنید که مصنوعات طلای اصل با کد شناسایی هستند که در آن مشخصات شرکت سازنده، عیار و رنگ طلا قید شده است.
مسکوکات طلا	مسکوکات طلا به سکه‌‌هایی گفته می‌شود که زیر نظر بانک مرکزی هر کشوری ساخته می‌شوند.مسکوک نیز یعنی همان سکه‌های فلزی است که تحت نظر بانک مرکزی تولید شده‌اند و امروزه به عنوان پول خرد استفاده می‌کنیم.
طلای انگ شده	طلای انگ شده به طلایی گفته می‌شود که روی آن کد انگ ثبت شده باشد. بهتر است طلای آب شده‌ای که خریداری می‌کنید انگ شده باشد تا از عیار و اصالت آن مطمئن شوید.
طلای سفید	زمانی که طلا با فلزاتی مثل پالادیوم، رودیوم، روی و نقره ترکیب و آلیاژ شود، طلای سفید به وجود می‌آید. پس طلای سفید نوعی آلیاژ است و خلوص کمتری نسبت به طلای زرد دارد؛ اما به خاطر زیبایی در ساخت جواهرآلات از آن استفاده می‌شود.

واحد‌های اندازه‌گیری مشخصات طلا

در جدول زیر به توضیح اصطلاحات بازار طلا که در بررسی مشخصات قطعه طلا مهم هستند می‌پردازیم:

واحد وزن طلا	تعریف
مثقال طلا	مثقال یکی از رایج‌ترین واحد‌های اندازه‌گیری وزن در ایران و کشور‌های عربی است. هر مثقال برابر با ۴.۶۰۸ گرم طلای ۱۷ عیار و ۴.۳۳۱ گرم طلای ۱۸ عیار است. در بازار ایران گاهی درباره تغییر مثقال صحبت می‌شود که منظور تغییر قیمت یک مثقال طلای ۱۸ عیار است.
سوت طلا	سوت طلا کوچک‌ترین واحد اندازه‌گیری وزن طلا و برابر با یک میلی‌گرم است. به عبارت‌ دیگر هر گرم معادل ۱۰۰۰ سوت است. از واحد سوت طلا در طلا فروشی‌ها و معاملات طلای آب شده استفاده می‌شود.
انس طلا	انس جهانی یا اونس واحدی برای اندازه‌گیری وزن فلزات گرانبها است. هر اونس معادل ۱۰۳۴/ ۳۱ گرم است. وزن شمش‌ها و سکه‌های طلا اغلب با اونس تروا بیان می‌شود. در اصطلاحات بازار طلا وقتی می‌شنوید انس تغییر کرده، منظور قیمت یک انس طلا در بازار جهانی است.
قیراط	قیراط واحد اندازه‌گیری وزن سنگ‌های قیمتی مثل الماس و یاقوت است و برای طلا استفاده نمی‌شود. با این حال خوب است بدانید هر قیراط معادل ۲۰۰ سوت و ۰.۲ گرم است.
عیار طلا	عیار، واحد اندازه‌گیری خلوص آلیاژهای طلا و دیگر فلزات گران‌بها است. عیار طلا اغلب از واحد کامل ۲۴ بیان می‌شود، هرچه عدد عیار به ۲۴ یا ۱۰۰۰ نزدیک‌تر باشد، طلا خالص‌تر و نرم‌تر است. در ایران عیار استاندارد، عیار ۱۸ است که معادل ۷۵ درصد آن طلای خالص و ۲۵ درصد باقی مانده، فلزات دیگر هستند.
عیار پس	طلا فروشان و معامله‌گران طلای آب شده، به عیاری که کمتر از عیار ۷۵۰ یا ۱۸ باشد، عیار پس می‌گویند.
عیار سنجی	به روش‌هایی که به کمک آن‌ها می‌توان عیار یک قطعه طلا را مشخص کرد، عیار سنجی می‌گویند. این روش‌ها شامل استفاده از سنگ محک، اسید تیزابی و ری گیری است. در روش‌های عیار سنجی نباید هیچ آسیبی به قطعه طلا بخورد و به همین خاطر باید توسط فرد متخصص انجام شود.
انگ طلا	انگ طلا یا آنگ، کدی است که یک آزمایشگاه ری گیری روی طلای آب شده و قطعات دیگر طلا می‌نویسد. انگ میزان عیار یک طلا را نشان می‌دهد. اهمیت انگ مثل شناسنامه قطعه طلا و به حدی زیاد است که طلایی که شماره انگ ندارد، می‌تواند تقلبی شناخته شود.

اصطلاحات طلا سازی

طلا سازی شغلی است که از دل معدن تا ویترین‌های طلافروشی ادامه دارد. در جدول زیر مهم‌ترین اصطلاحات رایج طلا سازی را به شما معرفی می‌کنیم:

نام اصطلاح طلا سازی	توضیحات
ترازوی زرگری	ترازوی زرگری نوعی طلا با دقت بسیار بالا است که در طلا فروشی‌ها و کارگاه‌های طلا سازی از آن استفاده می‌شود. گرم، کیلوگرم، قیراط، اونس و سوت از جمله واحد‌های قابل اندازه‌گیری در ترازوی زرگری هستند.
ری گیری طلا	به آزمایشگاه‌هایی که عیار طلا را به طور دقیق مشخص می‌کنند، ری‌ گیری می‌گویند. برای انجام ری گیری قسمتی از طلا بریده می‌‌شود و پس از ذوب اسید کاری می‌شود تا عیار آن به طور دقیق مشخص شود. در ایران آزمایشگاه‌های مخصوصی برای انجام ری گیری وجود دارند.
ریژه	ریژه نام قالب‌هایی است که در هنگام ذوب، طلای مذاب در آن ریخته می‌شود. کف برخی از ریژه‌ها کد انگ وجود دارد و زمانی که طلای ذوب شده در آن ریخته می‌شود، انگ می‌خورد. قالب‌های ریژه می‌توانند از جنس چدن یا گرافیت باشند.
بوته ذوب طلا	بوته ذوب طلا نام ظرفی است که طلا در آن ذوب می‌شود. بوته‌ها بسیار مقاوم هستند و حتی زمانی که طلا در آن‌ها به نقطه جوش می‌رسد هم دوام خود را حفظ می‌کنند. در گذشته جنس بوته ذوب از سرامیک بود؛ اما امروزه از آلیاژی از گرافیت، کوارتز فولاد و چدن ساخته می‌شود.
آبکاری طلا	به افزودن یک لایه از فلز طلا روی فلزات دیگری مثل نقره و پلاتینیوم، آبکاری طلا می‌گویند. از آبکاری در ساخت برخی از جواهرآلات استفاده می‌شود. به طوری که بدنه اصلی جواهر با فلزی دیگر ساخته شده و تنها لایه‌ای از طلا روی آن کشیده می‌شود. تشخیص این نوع زیورآلات از طلای اصل ممکن است برای افراد مبتدی دشوار باشد.
قالکاری طلا	قالکاری طلا فرآیندی است که طی آن فلزات گران‌بها مانند طلا از ضایعات و فاضلاب‌ها بازیافت می‌شوند. پس از انجام قالکاری، طلای تصفیه شده به طلاسازان تحویل داده می‌شود. از جمله تجهیزات مورد نیاز قالکاری می‌توان به کوره، وسایل ایمنی و اسید‌های شیمیایی اشاره کرد.
مخراج کاری	مخراج کاری عملی است که در آن فرد مخراج کار یکی از سنگ‌های زینتی را به طلای زینتی می‌چسباند. یک مخراج کار باید سنگ‌های مختلف و ویژگی‌های شیمیایی آن‌ها را بشناسد و با استفاده از مواد اولیه صحیح کار خود را انجام دهد تا به قطعه طلا آسیبی وارد نشود.
سنگ اتمی	سنگ اتمی، نوعی سنگ دست‌ساز و ارزان است که از آن در ساخت جواهرآلات استفاده می‌‌شود. خوب است بدانید برخی از کلاهبرداران سنگ اتمی را به جای برلیان اصل به شما می‌فروشند و قیمتی گزاف برای قطعه زیورآلات تعیین می‌کنند. به همین خاطر بهتر است روش تشخیص سنگ اتمی از برلیان را بدانید.
سنگ محک	سنگ محک سنگی سیاه رنگ از جنس سیلیسیم و کوارتز است که برای عیارسنجی طلا از آن استفاده می‌شود. در کنار سنگ محک همواره از اسید نیتریک (تیزاب سلطانی) استفاده می‌شود. پس از آن که قطعه طلا روی سنگ کشیده شد، مقداری تیزاب روی آن می‌ریزند و اگر اثر طلای کشیده شده محو شد، به این معنا است که یا طلا نیست یا عیار بسیار پایینی دارد.
تیزاب سلطانی	تیزاب سلطانی یا اسید نیتریک، محلولی بسیار خورنده است که می‌تواند فلزاتی مانند طلا و پلاتین را در خود حل کند. از این محلول برای عیارسنجی طلا استفاده می‌شود. برای استفاده و کار با تیزاب سلطانی باید نهایت ایمنی را رعایت کنید؛ چرا که این اسید ممکن است به سیستم تنفسی شما آسیب بزند.
آلیاژ طلا	آلیاژ طلا به معنی ترکیب مقدار مشخصی از طلا با فلزات دیگری مثل نقره و پلاتین است. در ساخت طلا، برای افزایش استحکام و چکش‌خواری، این فلزات اضافه می‌‌شوند. خوب است بدانید هر چه میزان فلز اضافه شده در آلیاژ طلا بیشتر باشد، درصد خلوص و عیار طلا کمتر می‌شود.

اصطلاحات طلا فروشی

در شغل طلا فروشی اصطلاحاتی وجود دارد که آشنایی با آن‌ها می‌تواند در هنگام خرید و فروش طلا به شما کمک کند. اصطلاحات طلا فروشی عبارت‌اند از:

نام اصطلاح طلا فروشی	توضیحات
بنکدار طلا	بنکدار طلا، عمده فروشی است که طلا را در مقیاس‌های بزرگ (مثلا چند کیلوگرم) از تولید‌کنندگان عمده خریداری می‌کند و به خرده فروشان می‌فروشد. بنکداران در واقع رابط بین تولیدکنندگان و فروشندگان طلا در بازار ایران هستند. بنکداران باعث تسهیل روند فروش طلا و تنظیم قیمت‌ها می‌شوند.
خرده فروش طلا	خرده فروش طلا، کسی است که طلا را به صورت تک با وزن‌های معمولاً کم به مشتری‌ها می‌فروشد. خرده فروش می‌تواند در مغازه طلافروشی باشد یا به صورت آنلاین زیورآلات را بفروشد.
کیفی طلا	کیفی طلا یکی از رسته شغل‌های مربوط به بازار طلا است. کیفی مسئول انتقال طلا از مراکز تولید به بازار‌های محلی است. البته امروزه انتقال طلا بین عمده فروشان و خرده فروشان با روش‌های امن‌تر فیزیکی یا با استفاده از معاملات آنلاین انجام می‌شود.
اجرت طلا	اجرت ساخت طلا که به مزدی طلا هم شناخته می‌شود به معنای به هزینه‌ی ساخت طلا و دستمزد سازندگان طلا است که روی قیمت نهایی طلا محاسبه می‌شود. درصد اجرت طلا بستگی به میزان سودی که فروشنده در نظر گرفته است بستگی دارد و گاهی بر اساس ثابت یا بر اساس تغییرات قیمت طلا محاسبه می‌شود.
فاکتور طلا	فاکتور طلا سندی است که نشان می‌دهد شما صاحب طلا هستید. در آن نام، وزن، عیار طلا، قیمت نهایی، اجرت، مشخصات فروشنده و خریدار و مالیات در آن یادداشت می‌شود. حتما در هنگام خرید هر نوع طلایی فاکتور را دریافت کنید؛ چرا که فروش طلا بدون فاکتور بسیار سخت است.

اصطلاحات رایج در معاملات طلا

تفاوتی ندارد که معاملات طلا به صورت حضوری انجام شود یا آنلاین یا اینکه حجم معامله چه قدر باشد؛ در حال آشنایی با اصطلاحات رایج در معاملات طلا برای شما ضروری است. 

نام اصطلاح معامله طلا	توضیحات
گواهی سپرده طلا	گواهی سپرده طلا، سندی است که نشان می‌دهد یک فرد مالکیت یک قطعه طلا را دارد. در صورتی که گواهی سپرده طلا داشته باشید، نیازی به نگهداری طلا در خانه ندارید. این سند را می‌توانید به صورت مستقیم از بورس خریداری کنید یا از صندوق‌های سرمایه گذاری مبتنی بر طلا دریافت نمایید. به همین طریق گواهی سپرده شمش طلا نیز برای شمش طلا صادر می‌شود.
اسپرد طلا	اسپرد به معنای تفاوت قیمت خرید و فروش یک قطعه طلا است. این تفاوت قیمت بر اساس طول مدت زمانی و شرایط بازار تعیین می‌‌شود. به همین ترتیب منظور از اسپرد شمش طلا، اختلاف قیمت شمش طلا است.
حباب طلا	حباب طلا اصطلاحی است که نشان می‌دهد طلا قیمتی غیر واقعی دارد؛ یعنی بنابر شرایط، سیاست‌ها یا حتی افزایش یا کاهش انس جهانی، قیمت طلا با ارزش واقعی آن همخوان نیست. حباب طلا می‌تواند مثبت یا منفی باشد.
وام طلا	وام طلا یکی از تسهیلات بانکی در ایران است که در بانک‌های مختلفی مثل ملی، کارگشایی، ملت و رسالت وجود دارد. برای دریافت این وام، قطعه‌ای طلا را به بانک مذکور به عنوان ضمانت می‌سپارید و بر اساس آن وام می‌گیرید.
معاملات فردایی طلا	به انواعی از معاملات که در پایان یک روز کاری و بر اساس پیش‌بینی‌های قیمت طلا انجام می‌شود معاملات فردایی طلا می‌گویند. از آنجایی که انجام این معاملات به قیمت بازار شوک وارد می‌کند، در ایران جرم است و از لحاظ شرعی نیز اشکال دارد.
استاندارد طلا	استاندارد طلا نوعی سیستم پولی است که در قوانین هر کشور وجود دارد و به افراد اجازه می‌دهد پول را به طلا و طلا را به پول تبدیل کنند. برای مسکوکات طلا، ارز‌ها و شمش طلا استاندارد‌هایی در نظر گرفته می‌‌شود

اصطلاحات درباره قیمت طلا

برای بررسی قیمت طلا، چند اصطلاح وجود دارد که بهتر است آن‌ها را بدانید.

نام اصطلاح	توضیحات
قیمت روز طلا	قیمتی که طلا در آن روز خرید و فروش می‌شود. طلافروشان موظف‌اند که قیمت طلا را در معرض دید عموم قرار دهند. مشاهده قیمت طلا امروز
قیمت خرید طلا	قیمتی که طلافروشان هنگام خرید طلا به مشتریان می‌دهند و این قیمت از قیمت فروش کمتر است.
قیمت فروش طلا	قیمتی که هنگام فروش طلا محاسبه می‌شود. اگر طلای ساخته شده باشد، سود مغازه و مالیات و کارمزد آن حساب می‌شود.
نوسان قیمت طلا	به تغییرات قیمت طلا در هر لحظه، نوسانات قیمت طلا می‌گویند. دلایل نوسانات طلا ممکن است به علت شرایط سیاسی، بالا رفتن قیمت طلای جهانی یا به وجود آمدن حباب طلا باشد.
نمودار قیمت طلا	براساس نوسانات قیمت طلا، نموداری را ترسیم می‌کنند که تحلیل‌گران از این نمودار برای پیش بینی قیمت طلا استفاده می‌کنند. سامانه طلاین نیز دارای نمودار قیمت طلا است که نوسانات قیمت طلا را نشان می‌دهد.
مظنه طلا	به مقدار قیمت یک مثقال طلای ۱۷ عیار، مظنه می‌گویند. طلافروشان قیمت عیارهای گوناگون را با استفاده از این قیمت مظنه محاسبه می‌کنند. مثلا اگر بخواهند قیمت یک قطعه طلای ۲۴ عیار را پیدا کنند، ابتدا عیار آن را با تناسب‌های ریاضی به ۱۷ می‌رسانند و سپس قیمت را محاسبه می‌کنند.

اهمیت یادگیری اصطلاحات بازار طلا

در این نوشته شما را با اصطلاحات رایج بازار طلا در چند بخش انواع طلا، طلا فروشی، طلا سازی و بازار معاملات آشنا کردیم. سعی کنید این اصطلاحات را به صورت دقیق به کار ببرید؛ چراکه هر یک از آن‌ها معنای مختص به خود را دارند و اشتباه گرفتن‌شان ممکن است به شغل یا معامله شما آسیب بزند.

هم‌چنین پیشنهاد می‌کنیم دیگر مقالات سایت طلاین را از دست ندهید. در طلاین می‌توانید بدون کارمزد بالا و با امنیت به خرید و فروش طلای آب شده بپردازید. برای شروع در سامانه طلاین ثبت‌نام کنید.