استاندارد طلا

در مقاله اصطلاحات بازار، اصطلاحات رایج را به طور خلاصه توضیح دادیم. در این مقاله می‌خواهیم یکی از آن اصطلاحات به نام استاندارد طلا را به طور کامل توضیح دهیم.

استاندارد طلا یک نوع سیستم پولی است؛ که افراد اجازه دارند پول را به طلا و یا برعکس طلا را به پول تبدیل کنند. در این سیستم، بانک مرکزی هر کشور موظف است که با دریافت اسکناس رایج خود، به نرخ ثابت و معینی، طلا به افراد تحویل دهد.

داستان استاندارد طلا

در سالیان دور از سکه‌های طلا برای تجارت استفاده می‌شده‌است. اما این روش پس از گذشت چند سال دیگر رایج نبوده‌است و راه دیگری را جایگزین آن کردند.

آن‌ها طلاهای خود را داخل دیوارهایی که به شدت محافظت می‌شد ذخیره می‌کردند. پس از تحویل طلای خود به آن‌ها رسیدی را دریافت می‌کردند تا با استفاده از آن بتوانند خدمات و کالاهایی که می‌خواستند را خریداری کنند. در واقع این رسیدها جای طلا را در هنگام خرید و فروش گرفتند. اغلب ارزها با هدف برگشت خرج می‌شدند که به این امر استاندارد طلا می گویند. افراد می توانستند که با مراجعه به بانک ها و تحویل یک تکه کاغذ، طلا دریافت کنند.

بعد از سال 1945 این امر دچار تغییر و تحول شد و ارزها به دلار و در آخر به طلا تبدیل می‌شدند؛ بنابراین افراد دیگر نمی‌توانستند که پول‌های کاغذی خود را به طلا تبدیل کنند و فقط بانک های مرکزی قادر به این کار بودند. کشور فرانسه دیگر به دلار آمریکا اعتمادی نداشت و دلارهای خود را به طلای واقعی تبدیل کرد و به همین دلیل طلاهای ذخیره شده در آمریکا به سرعت در حال تمام شدن بودند، بنابرین این تبادل متوقف شد. به همین دلیل در سال 1971  رئیس جمهور آمریکا، آمریکا و کشورای دیگر را از استاندارد طلا و یا چیزهای دیگر که مشابه آن باشند، منع کرد.

3 نوع استاندارد طلا داریم:

استاندارد مسکوک طلا

پس از انتشار سکه‌های شاهی، تاجدار، سکه های مسی و … توسط دولت بریتانیا در قرن نوزدهم، استاندارد مسکوک طلا رواج پیدا کرد. در این سیستم پولی، واحد پول براساس ارزش سکه‌های طلای در گردش است یا ارزشی معادل همان سکه‌های طلا دارد. این استاندارد در جنگ جهانی اول با دستور امپراتوری بریتانیا کنار گذاشته شد.

استاندارد شمش طلا

استاندارد شمش طلا بر اساس میزان تقاضا با قیمت ثابت به عنوان پول در گردش مبادله می‌شده‌است. این سیستم پولی یک ویژگی منحصر به فرد دارد. تورم و هر چیزی مانند آن به سختی می‌تواند روی این سیستم تاثیر بگذارد و آن را دچار تنزل قیمت کند. ارزش پول در گردش به میزان شمش طلایی بستگی دارد که دولت‌ها ذخیره کرده‌اند و به همین علت چاپ پول بیشتر توسط دولت‌ها بسیار دشوار می‌شود. در سال 1925 این سیستم پولی جایگزین استاندارد مسکوک طلا شد. اما این استاندارد نیز به سرنوشت مسکوک طلا دچار شد و آن هم در سال 1931 به طور کامل کنار گذاشته شد.

استاندارد ارز طلا

برخی از کشورهایی که ذخایر بزرگ طلا ندارند، می‌خواهند که ارزش پول خود را صرف نظر از ارزش ذاتی بر پایه طلا تثبیت کنند. در این سیستم پولی دولت وارد کار می‌شود و یک نرخ ارز ثابت را برای یک پول خارجی که از استاندارد مسکوک یا شمش طلا استفاده می‌کند، تضمین می‌کند. در قرن نوزدهم کشورها پول رایج خود را در برابر سیستم‌های آمریکایی یا بریتانیایی با پشتوانه طلا، تثبیت می‌کردند.

پول بدون پشتوانه

در سال 1931 به خاطر رکود شدید اقتصادی، ذخایر طلا رو به نابودی بوده‌است؛ بنابراین طلا از سیستم‌های پولی کنار گذاشته شد. به همین دلیل امروزه سیستم‌های پولی بدون پشتوانه جایگزین پول با پشتوانه طلا شده‌است.

این نوع سیستم پولی مانند برخلاف شمش طلا، ارزش ذاتی ندارد و برمبنای همان ارزش قراردادی که برایشان تعیین شده‌است را دارند. همچنین ارزش پول‌های بدون پشتوانه نسبت به سایر پول‌های موجود در بازارهای ارز خارجی دچار نوسان می‌شود. یکی از معایب این سیستم پولی، حساس بودن در برابر تورم است که این موضوع می‌تواند پول را به شکل قابل توجهی بی ارزش کند.

افرادی که دوست ندارند که قدرت سیستم پولی به دست بانک مرکزی باشد، همچنان در تلاش هستند تا استاندارد طلا و قاعده ساده نظام آن را بازگردانی کنند، تا قدرت را به طور یکسان توزیع کنند و همچنین بتوانند سطح قیمت‌های جهانی را به طور متوازن نگه دارند.