اهرم مالی چیست؟ مزایا و معایب استفاده از اهرم مالی در بورس چیست؟

اهرم مالی مفهومی است که در استراتژی‌های ترید و سرمایه‌گذاری و مدیریت ریسک نقش اساسی ایفا می‌کند. استفاده از اهرم در سرمایه گذاری، بورس و ترید می‌تواند سود را تا حد زیادی افزایش دهد؛ اما به همین نسبت می‌تواند ضرر را هم زیادتر کند. در واقع اهرم‌های مالی مانند شمشیری دو لبه هستند و برای استفاده از آن‌ها باید با آگاهی کامل پیش بروید.

در این نوشته به شما توضیح خواهیم داد اهرم مالی چیست و چه کارکرد‌هایی دارد. هم‌چنین درباره این موضوع بحث خواهیم کرد که مزایا و معایب استفاده از اهرم مالی در بورس چیست. با ما در طلاین همراه باشید.

تعریف اهرم مالی چیست؟

اهرم مالی (Financial Leverage): اهرم مالی، اهرم ترازنامه یا اهرم ساختار به معنای قرض گرفتن پول در یک سرمایه‌گذاری است. استفاده درست از اهرم مالی باعث می‌شود با سرمایه اولیه بیشتری سرمایه‌گذاری کنید و به همین خاطر سود بیشتری دریافت کنید.

بیاید با یک مثال، اهرم مالی را به صورت عملی به شما توضیح دهیم. فرض کنید ۲۰ میلیون پول برای شروع سرمایه‌گذاری یا ترید خود دارید. با استفاده از اهرم مالی، از کارگزاری یا یک موسسه مالی ۱۸۰ میلیون تومان قرض می‌کنید و با سرمایه اولیه ۲۰۰ میلیونی شروع به ترید می‌کنید. فرض کنید با انجام ترید اصولی، با کسب سود، سرمایه شما تبدیل به ۲۴۰ میلیون می‌شود. حالا ابتدا باید ۱۸۰ میلیون کارگزاری را باز گردانید. سرمایه اولیه واقعی (۲۰ میلیون تومان) خود را کنار بگذارید. در واقع با استفاده از این اهرم شما ۴۰ میلیون سود برده‌اید.

انواع اهرم مالی بورس چیست؟

یکی از مهم‌ترین بخش‌های بازار مالی که در آن از اهرم مالی استفاده‌های زیادی می‌شود، معاملات بورسی است. معامله‌گران بورسی با استفاده از این انواع اهرم‌های مالی، سرمایه اولیه خود را افزایش می‌دهند: 

1. اعتبار معاملاتی (Margin Trading): شامل سرمایه‌ اولیه‌ای است که کارگزار بورسی به صورت موقت در اختیار سرمایه‌گذاران قرار می‌گیرند. این اعتبار‌ها تاریخ سر رسید دارند و باید آن‌ها را در زمان سر رسید پرداخت کنید.
2. قرارداد مشتقه (Derivative Contract): با استفاده از قراردادهای مشتقه، سرمایه‌گذاران بورسی می‌توانند یک دارایی را با قیمتی از پیش تعیین شده بخرند یا بفروشند و از این راه سود به دست بیاورند. این قراردادها خود به چهار دسته قراردادهای آتی، قرارداد‌های سواپ، قراردادهای فوروارد و قرارداده‌های اختیار معامله تقسیم می‌شوند.
3. صندوق‌ اهرمی (Mutual Fund): در این نوع صندوق‌های بورسی از دو سازو کار صدور و ابطال (بدون ریسک) و سازوکار قابل معامله (دارای ریسک) استفاده می‌شود تا سرمایه‌گذاران با استفاده از اهرم، سود واحد‌های خود را افزایش دهند.

برای اینکه بتوانید از اهرم مالی بورس استفاده کنید باید شرایط و نوع اهرم ارائه شده در کارگزاری‌های مختلف را بررسی کرده و بسته به استراتژی معاملاتی،‌ میزان ریسک‌پذیری و سرمایه اولیه خود یکی از آن‌ها را انتخاب کنید.

مزایای استفاده از اهرم مالی در بورس چیست؟

با استفاده درست و اصولی از اهرم مالی می‌توانید مزایای زیر را به دست آورید:

سود خود را چندبرابر کنید

مهم‌ترین مزیت استفاده از اهرم مالی در بازار‌های مالی، چند برابر کردن سود است. زمانی که شما سرمایه اولیه خود را با استفاده از قرض و اهرم مالی چند برابر می‌کنید، معامله بزرگ‌تری پیش رو خواهید داشت و اگر به سود برسید، سود شما بیشتر از حالت معمولی است. این مزیت دلیل استفاده سرمایه گذاران از اهرم‌های مالی است.

پرتفوی سرمایه‌گذاری خود را متنوع‌تر کنید

با استفاده از اهرم مالی و قرض کردن سرمایه اولیه،‌ سرمایه‌گذاران می‌توانند دارایی‌های خود را در چند زمینه مختلف سرمایه‌گذاری کنند و تنوع پرتفوی خود را بالاتر ببرند. برای مثال می‌توانند سرمایه گذاری طلا، سرمایه گذاری در بورس و سرمایه‌گذاری در بیت کوین را به صورت همزمان انجام دهند. با این کار ریسک هر یک از سرمایه‌گذاری‌ها پخش می‌شود.

ظرفیت معاملاتی خود را افزایش دهید

یک سرمایه‌گذاری و معامله‌گر فعال می‌تواند با استفاده از اهرم مالی، ظرفیت معاملاتی خود را افزایش دهد و با سرمایه بیشتری در بازار‌های مختلف شروع به ترید کند. هم‌چنین این افزایش ظرفیت معاملاتی باعث می‌شود بتوانید در بازه‌های قیمتی پر نوسان، چابک‌تر ترید کنید.

شاید این نوشته هم برای شما مفید باشد: ترید طلا چیست

معایب استفاده از اهرم مالی در بورس چیست؟

پس از خواندن مزایا، بهتر است نگاهی هم به پاسخ این سوال داشته باشید که معایب استفاده از اهرم مالی در بورس چیست؟

ریسک پرداخت سرمایه اولیه بالا است

یکی از مهم‌ترین معایب استفاده از اهرم مالی در بورس، این است که افراد و سرمایه‌گذاران پس از انجام یک معامله ناموفق، دیگر نمی‌توانند سرمایه یا وام اولیه خود را پرداخت کنند و از این جهت تحت فشار و بدهی جدید قرار می‌گیرند.

استفاده از اهرم مالی باعث می‌شود تا ریسک سرمایه‌گذاری شما بیشتر شود. در صورتی که قیمت سهم در بازار کاهش پیدا کند، قادر به بازپرداخت بدهی خود نخواهید بود و با کاهش سرمایه خود مواجه خواهید شد.

ممکن است زیان شما چند برابر شود

 با استفاده از اهرم مالی شما به عنوان سرمایه‌گذار، وابسته به بازار خواهید بود و در صورتی که بازار ناپایدار شود، ضرر ‌می‌کنید. در همین حین و در کنار ضرر، شما ملزم هستید که سرمایهقرض‌گرفته شده را هم پرداخت کنید و ممکن است جتی سرمایه اولیه خود را هم از دست بدهید.

 ممکن است باعث افزایش فشار روانی بر سرمایه‌گذار شود

علاوه بر این، استفاده از اهرم مالی می‌تواند موجب افزایش فشار روانی بر سرمایه‌گذار شود. زمانی که شما با استفاده از اهرم مالی شروع به سرمایه‌گذاری یا ترید می‌کنید، هر نوسان قیمتی باعث می‌شود که احساسات شما نسبت به سرمایه‌گذاری تحت تأثیر بیشتری قرار بگیرد و این می‌تواند به تصمیم‌گیری هیجانی منجر شود.

اهرم مالی شرکت چیست؟

 اهرم مالی شرکت زمانی به‌وجود می‌آید که شرکتی تصمیم بگیرد که اکثر دارایی‌های خود را با گرفتن بدهی تامین کند. هنگامی که شرکت نتواند با انتشار سهام در بازار برای تامین نیازهای تجاری خود، سرمایه کافی جمع کند، به سمت اهرم می‌رود.

نسبت اهرم مالی چیست؟

برای اینکه شرکت‌ها بتوانند محاسبه کنند که استفاده از اهرم مالی برای شرکت آن‌ها مفید است یا در نهایت باعث ضرر آن‌ها می‌شود، از این نسبت‌های اهرمی استفاده می‌کنند:

انواع نسبت مالی و اهرمی	فرمول	نشان‌دهنده چیست؟
نسبت بدهی	کل بدهی تقسیم بر کل دارایی	کل دارایی‌هایی که از محل بدهی‌ها تامین مالی شده‌اند
نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام	مجموع حقوق صاحبان سهام تقسیم بر مجموع بدهی‌ها	میزان بدهی‌های شرکتی که توسط فروش سهام تامین شده‌اند.
نسبت مالکانه	بدهی‌های بلند مدت تقسیم بر حقوق صاحبان سهام	توان شرکت در پرداخت بدهی‌هایی با سر رسید بیش از یک‌سال
نسبت پوشش بهره	سود پیش از بهره و مالیات تقسیم بر هزینه بهره	شرکت چند بار می‌توان از محل سود قبل از بهره، هزینه بهره را پرداخت کند.

برای آشنایی بیشتر با اصطلاحات این زمینه، این نوشته را بخوانید: اصطلاحات رایج بازار مالی

نکات استفاده از اهرم مالی چیست؟

استفاده از اهرم مالی می‌تواند یک راه برای افزایش سرمایه‌گذاری و افزایش بازدهی باشد، اما باید با احتیاط استفاده شود. برخی نکات مهم استفاده از اهرم مالی عبارتند از:

1. محاسبه ریسک: قبل از استفاده از اهرم مالی، باید دقیقاً اینکه چقدر ریسک مالی قرار است بپذیرید را محاسبه کنید و از اینکه آیا می‌توانید این ریسک را بپذیرید یا خیر، مطمئن شوید.
2.  تحقیق و آگاهی: باید کارآیی و عملکرد کارگزاری یا حوزه سرمایه گذاری مورد نظر خود را به خوبی مورد بررسی قرار دهید و از اطلاعات کافی برای تصمیم‌گیری در مورد استفاده از اهرم مالی برخوردار شوید.
3.  مدیریت مالی: اگر تصمیم به استفاده از اهرم مالی گرفته‌اید، باید برنامه مدیریت مالی مناسبی داشته باشید و از اینکه قادر به بازپرداخت وام‌ها و بهره‌ها هستید، مطمئن شوید.
4. پیش‌بینی نوسانات بازار: باید بتوانید نوسانات بازار را به خوبی پیش‌بینی کنید و به این توجه داشت که استفاده از اهرم مالی ممکن است شما را به نوسانات بازار بسیار حساس کند. برای این کار می‌توانید از ابزار تحلیل تکنیکال استفاده کنید.
5. تعهدات مالیاتی: مطمئن شوید که تمامی تعهدات مالیاتی مرتبط با استفاده از اهرم مالی را در نظر داشته باشید و بهره‌ها و هزینه‌های مرتبط با آن را در محاسبه مالیات‌های خود در نظر بگیرید.

نکته آخر درباره اهرم مالی چیست؟

در این نوشته به شما درباره اهرم مالی، انواع، مزایا و معایب استفاده از اهرم مالی در بورس توضیح دادیم. اگر هم‌چنان در این باره سوالی دارید آن را با ما در بخش نظرات در میان بگذارید. 

در نهایت، باید توجه داشت که استفاده از اهرم مالی، مسئولیت و دانش کافی در زمینه بازار سرمایه را می‌طلبد و بهتر است قبل از هر گونه سرمایه‌گذاری با مشاورین مالی مجرب مشورت کنید.

سوالات متداول: