وام چیست؟ معرفی پرکاربردترین انواع وام در ایران

وام‌ها جزو محبوب‌ترین خدمات سیستم بانکی در کشورها هستند که به تأمین معیشت و امکانات مورد نیاز زندگی مردم و پیشرفت اقتصادی کمک شایانی کرده‌اند. خصوصاً باتوجه‌به افزایش قیمت‌ها در کشور و کاهش روزافزون ارزش پول نقد، استفاده از وام یکی از بهترین گزینه‌ها برای مهار نسبی اثر تورم بر زندگی مردم است.

وام یکی از انواع تسهیلات بانکی است که در ازای پرداخت میزان مشخصی سود و با تعیین مدت مشخصی برای برگرداندن آن، در اختیار وام‌گیرنده قرار می‌گیرد. انواعی از وام‌ها وجود دارند و متقاضیان می‌توانند بر حسب نیاز خود، وام‌های مسکن، ازدواج، فرزندآوری، طلا و مرابحه را از بانک‌های مختلف دریافت کنند. در ادامهٔ این مقاله به توضیح کامل‌تر این سؤال می‌پردازیم که وام چیست و انواع وام کدام هستند.

وام چیست؟

تعریف وام (Loan): وام در واقع نوعی از قرض‌دادن پول است و وام‌گیرنده تعهد می‌کند که مبلغ اصلی وام را به همراه درصد مشخصی سود از پیش تعیین شده و در زمانی مشخص به صاحب وام بازگرداند. وام‌ها یکی از بهترین روش‌های غلبه بر تورم و افزایش رشد اقتصادی هستند.

باتوجه‌به اینکه شرایط اقتصادی کشور کارهایی مثل ازدواج، فرزندآوری، خرید طلا، مسکن و کالاها را با مشکل مواجه کرده است، وام‌ها می‌توانند به کاهش سختی این شرایط کمک کنند و پشتیبانی برای تأمین معیشت و اهداف اقتصادی مردم باشند. علاوه‌برآن بانک‌ها نیز در عوض ارائه وام به متقاضیان، از آنها میزان سود مشخصی را دریافت می‌کنند که یکی از منابع اصلی تامین بودجه بانک‌ها برای ادامهٔ خدماتشان و سرمایه‌گذاری‌های آینده به شمار می‌آید. 

اجزای وام چیست؟

همهٔ انواع وام‌ها از بخش‌های مختلفی تشکیل شده‌اند که پیش از اقدام برای دریافت وام باید با آن‌ها آشنایی داشته باشید؛

• مبلغ اصل تسهیلات: مبلغ خام پولی که قرض گرفته می‌شود را مبلغ اصل تسهیلات می‌نامند. 
• مدت پرداخت تسهیلات: مدت زمانی است که گیرندهٔ وام برای بازپرداخت آن مهلت دارد.
• میزان بهره: مبلغی است که در ازای اعطای وام، از وام‌گیرنده دریافت می‌شود و برای وام‌های مختلف، درصد‌های مختلفی دارد.
• اقساط وام: مقدار پولی است که معمولاً باید هر ماه مطابق با قوانین تعیین شده برای وام پرداخت شود. مبلغ اقساط باتوجه‌به مبلغ اصل وام، مدت‌زمان بازپرداخت و میزان بهره تعیین می‌شود.
• مدت‌زمان توقف یا دورهٔ تنفس: به مدت‌زمان بین اعطای تسهیلات و سررسید اولین قسط وام گفته می‌شود. دوره تنفس برای وام‌هایی تعریف می‌شود که بازپرداخت آن‌ها بلافاصله پس از پرداخت آغاز نمی‌شود و مدتی (معمولاً ۶ ماه) به وام‌گیرنده برای پرداخت اولین قسط فرصت داده می‌شود.

برای آشنایی بیشتر با هر یک از این مفاهیم یا دیگر موارد پر کاربرد مالی، این نوشته را بخوانید: اصطلاحات رایج بازار مالی

انواع وام در ایران چیست؟

وام‌ها در ایران با مبالغ مختلف، بهره‌های مختلف و مدت‌زمان بازپرداخت مشخص در اختیار وام‌گیرندگان قرار می‌گیرند و متقاضیان دارای شرایط می‌توانند بر حسب شرایط و نیاز خود، برای دریافت این وام‌ها اقدام کنند. انواع وام‌ در ایران شامل موارد زیر است:

1. وام ازدواج با سود‌های بسیار کم
2. وام فرزند برای به دنیا آمدن هر فرزند
3. وام مسکن به منظور افزایش توان خرید مسکن
4. وام طلا با امکان دریافت سریع و بدون ضامن
5. وام مرابحه یا کمک هزینه خرید کالا

در ادامه هر یک از این انواع وام و شرایط دریافت آن‌ها را برای شما توضیح می‌دهیم.

وام ازدواج چیست؟

وام ازدواج بیشترین متقاضی را در بین تمام تسهیلات بانکی دارد که علت آن داشتن کمترین میزان سود بانکی در بین وام‌های موجود در سیستم بانکی ایران است. هر فرد تنها یک‌بار فرصت گرفتن وام ازدواج را دارد و درصورتی‌که فردی چندین ازدواج داشته باشد، به ازدواج‌های بعدی وامی تعلق نخواهد گرفت. همچنین مبلغ وام ازدواج باتوجه‌به سن زوجین متفاوت خواهد بود و برای زوج‌های جوان‌تر مبلغ بیشتری به‌عنوان وام ازدواج در نظر گرفته شده است.  تقریباً تمامی بانک‌ها تسهیلات وام ازدواج را در اختیار متقاضیان می‌گذارند.

شرایط دریافت وام ازدواج

• وام ازدواج نیاز به سپرده نیز ندارد و سود آن به طور معمول ۴ درصد یا کمتر است.
•  دوره بازپرداخت وام‌ ازدواج متفاوت است؛ اما بیشتر بانک‌ها این دوره را معمولاً ۱۰ساله در نظر می‌گیرند.
• همهٔ کسانی که تابعیت کشور ایران را دارند می‌توانند یک‌بار وام ازدواج را دریافت کنند.
• از جمله بانک‌هایی که برای دریافت وام ازدواج می‌توانید به آن‌ها مراجعه کنید: بانک‌های مهر ایران، پارسیان، پاسارگاد، تجارت، سامان، سپه، صادرات، ملت و ملی

وام فرزند آوری چیست؟

تسهیلات قرض‌الحسنه فرزندآوری در راستای اجرای قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت عمل می‌کند. وام فرزندآوری نیز نیازی به سپرده‌گذاری ندارد؛ اما دقت داشته باشید که این وام تنها به استان‌هایی تعلق می‌گیرد که شاخص افزایش جمعیت‌ آن‌ها زیر ۲.۵ درصد در سال باشد؛ بنابراین، بسته به استان محل سکونت و در سال‌های متخلف ممکن است شرایط تعلق‌گرفتن وام متفاوت باشد. 

شرایط دریافت وام فرزندآوری

• وام فرزندآوری به پدران متولدین اول فروردین ۱۴۰۰ به بعد تا حداکثر دو سال پس از تولد فرزند تعلق می‌گیرد.
• این وام تنها یک‌بار به‌ازای هر فرزند به پدر تعلق‌گرفته و با افزایش تعداد فرزندان نیز افزایش می‌یابد.
• بانک‌هایی که معمولاً برای دریافت وام فرزندآوری می‌توانید به آن‌ها مراجعه کنید، بانک‌های ملت،  پست‌بانک، رسالت، تجارت، ملی، قوامین، سپه، مسکن، رفاه، پارسیان، صادرات، آینده، گردشگری، پاسارگاد، اقتصاد نوین، عسکریه، شهر، کوثر، حکمت، ایران‌زمین، توسعه تعاون، دی، انصار، مهر ایران، سامان، امید، کشاورزی و سینا هستند.

وام مسکن چیست؟

باتوجه‌به افزایش شدید قیمت مسکن در سال‌های اخیر، دریافت وام مسکن یکی از کاربردی‌ترین راه‌ها برای تأمین هزینهٔ خرید خانه است. برای دریافت وام مسکن، درآمد فرد باید منطبق با مبلغ وام باشد و به افرادی که توانایی پرداخت وام را نداشته باشند، وام خرید مسکن تعلق نخواهد گرفت.

شرایط دریافت وام مسکن

• وام مسکن نیاز به سپرده‌گذاری دارد و حداقل سن لازم برای دریافت آن ۱۸ سال است.
• برای املاکی که بیش از ۲۵ سال قدمت داشته باشند، مبلغ تسهیلات کاهش خواهد یافت. نوع ضمانت این وام نیز از طریق دریافت سند ملک است. 
• بانک مسکن به طور تخصصی به متقاضیان، وام خرید مسکن ارائه می‌کند؛ اما علاوه‌برآن برای دریافت وام مسکن می‌توانید به بانک‌های سامان و ملی نیز مراجعه کنید.

وام طلا چیست؟

وام طلا در بین بانک‌های مختلف اشکال بسیار متنوعی دارد. علت محبوبیت وام طلا امکان دریافت سریع آن و عدم نیاز به ضامن فردی است. برای دریافت وام طلا می‌توانید طلای بی‌استفاده و کم استفادهٔ خود را به‌عنوان ضمانت به بانک‌ها ارائه دهید و در ازای آن‌ها وام طلا دریافت کنید.

بانک‌هایی که وام طلا ارائه می‌دهند عموماً آن را به‌صورت وام قرض‌الحسنه و وام جعاله در اختیار متقاضیان قرار خواهند داد. مبلغ وام‌های جعاله نسبت به وام قرض‌الحسنه بیشتر است؛ اما معمولاً میزان بیشتری از طلا را به‌عنوان ضمانت نیاز دارند و سود آن‌ها نیز بیشتر است. 

اگر می‌خواهید اطلاعات بیشتری درباره انواع وام طلا بدانید این نوشته از طلاین را بخوانید: وام طلا چیست

شرایط دریافت وام طلا

• بعضی از بانک‌ها تنها سکه‌های طلا را به‌عنوان ضمانت قبول می‌کنند و بعضی دیگر نیز برای ارائهٔ وام طلا به سپرده‌گذاری نیاز دارند. 
• در بعضی از موارد نحوهٔ پرداخت وام به‌صورت معمول و ماهانه نیست و برای مثال ممکن است پس از یک سال کل مبلغ وام را به‌یک‌باره پرداخت کنید.
• بانک‌های ارائه‌دهنده وام طلا، بانک‌های ملی، ملت، کارگشایی و رسالت هستند.

وام مرابحه چیست؟

مرابحه در لغت به معنی پرداخت بخشی از مبلغ یک کالا در ابتدای کار و پرداخت مابقی مبلغ آن به‌صورت قسطی است. وام مرابحه که ممکن است کمتر در میان مردم شناخته شده باشد، یکی از انواع وام است که معمولاً برای خرید کالا از آن استفاده می‌شود.

شرایط دریافت وام مرابحه

• از جمله شرایط قطعی دریافت وام مرابحه، نداشتن چک برگشتی و بدهی بانکی است.
•  بعضی از بانک‌ها این تسهیلات را به‌صورت کارت‌های اعتباری ارائه می‌دهند.  به‌این‌ترتیب علاوه بر پرداخت سریع‌تر مبلغ وام به متقاضیان، استفاده از مبلغ دریافت شده برای خرید کالای موردنیاز نیز راحت‌تر خواهد بود.
•  از جمله بانک‌های ارائه‌دهندهٔ وام مرابحه می‌توان بانک‌های سپه، ملی، ملت و صادرات را نام برد.

تجربه شما درباره دریافت انواع وام چیست؟

در این مقاله به این سؤال پاسخ دادیم که وام چیست و انواع وام کدام‌اند. گرفتن وام‌های با بهره پایین و مطابق با نیاز‌های شما می‌تواند باعث افزایش هوش مالی و استفاده درست از منابع مالی شما گردد. 

رایج‌ترین وام‌هایی که در کشور ما از طرف بانک‌ها به متقاضیان ارائه می‌شود شامل وام‌ مسکن، وام ازدواج، وام فرزندآوری، وام مرابحه و وام طلا هستند که هر کدام مبلغ و بهرهٔ متفاوتی دارند. چنانچه سؤال دیگری در مورد انواع وام دارید می‌توانید آن را در بخش نظرات با ما به اشتراک بگذارید.

سؤالات متداول: