عیار سنجی روشی است که با استفاده از آن میزان خلوص طلا را محاسبه میکنند. برای عیار سنجی، وزارت صنعت، معدن و تجارت و اتحادیه طلا و جواهر بر روی آن‌ها نظارت دارد. امروزه روش‌های گوناگونی برای عیار سنجی طلا وجود دارند. در این مقاله نحوه عیار سنجی ۳ روش محک، ری گیری طلا و دستگاه اسپکتروفتومتر را توضیح می‌دهیم.
روش محک
سنگ محک سنگی سیاه رنگ از جنس سیلیسیم و کوارتز است. برای عیار سنجی طلایی از آن استفاده می‌شود که کم وزن و یا با ورقه‌های نازکی از طلا ساخته شده باشند.
با مقایسه میزان خوردگی طلا توسط اسید، عیار سنجی طلا را انجام می‌دهد، برای عیارهای بالای 14 از تیزآب با غلظت‌های مختلف و برای عیارهای پایینِ 14 از نیتریک اسید استفاده می‌شود.
هر تیزآب یک نوع عیار را نشان می‌دهد برای مثال:
تیزآب با رنگ زرد، عیار 10
تیزآب با رنگ سبز، عیار 14
تیزآب با رنگ قرمز، عیار 18
تیزآب با رنگ آبی، عیار 22
برای شروع عیار سنجی، ابتدا طلایی که می‌خواهیم عیارش را بسنجیم روی سنگ محک می‌کشیم. اگر ردی از خود روی سنگ به جا نگذاشت باید به اینکه طلا نیست و یا روکشی از طلا است شک کنیم.
۱. تیزآب را روی سنگ محک می‌ریزیم :
- اگر هیج واکنشی رخ نداد
الف) طلای مورد نظرمان با تیزآب هم عیار است.
ب) عیار طلای مورد نظرمان از تیزآب بیشتر است.
- اگر بعد از ریختن تیزآب،رنگ ردی که بر روی سنگ محک است کمرنگ‌تر شود، طلای مورد نظرمان عیارش از تیزآب پایین تر است.
- اگر بعد از ریختن تیزآب، رنگ ردی که بر روی سنگ محک است کلا از بین برود، فلز اصلا طلا نیست و یا درصد خیلی کمی طلا در آن وجود دارد.
۲. در این‌جا قبل از هر کاری سوهان را بر روی فلز می‌کشیم و بعد تیزآب را روی فلز می‌ریزیم:
- اگر هیچ واکنشی نشان نداد، هم عیار با تیزآب است.
- اگر به رنگ سبز تیره در بیاید، عیارش کمتر از عیار تیزآب است.
- اگر شکلش تغییر کند و شروع به کف کردن کند، فلز مورد نظر طلا نیست و یا درصد خیلی کمی طلا در آن وجود دارد.
ری گیری طلا
یکی از بهترین و دقیق‌ترین روش‌های عیار سنجی طلا است که در آزمایشگاه‌های تعیین عیار طلا در مراحل مختلف انجام می‌شود.
قسمت نمونه‌کوبی: در اولین مرحله نمونه‌های گرفته شده از قسمت‌های مختلف معدن خرد می‌شوند وتا 80 مش پودر می‌شوند.
ذوب اول: در این مرحله نمونه‌های پودر شده ذوب می‌شوند و فلز آن از سرباره جداسازی می‌شود.
قسمت کوپلاسیون: در این مرحله نقره و طلا با استفاده از کوپل از دکمه‌ی سربی جدا می‌شوند.
قسمت اسیدکاری: با حل کردن نقره در اسید نیتریک، طلا جداسازی و خالص می‌شود.
توزین: در این قسمت طلای خالص شده به وسیله ترازوهای الکترونیکی وزن می‌شود و عیار آن نسبت به نمونه اولیه محاسبه می‌شود.
بعد از ریگیری در آزمایشگاه شماره‌ای را برای مشخص کردن عیار طلا روی آن می‌زنند که به آن اَنگ می‌گویند.
برای آشنایی بیشتر با مفاهیم طلا این نوشته را از دست ندهید: اصطلاحات رایج بازار طلا
دستگاه اسپکتروفتومتر
این دستگاه وسیله‌ای است که در آن تابش الکترومغناطیسی در ناحیه مرئی و فرابنفش جذب می‌شود واز روی شدت جذب مقدار طلا، عیار آن را تشخیص می‌دهد.
در این روش عیار سنجی، مقدار مشخصی از طلا را در تیزآب حل میکنند و داخل دستگاه قرار می‌دهند. سپس با مقایسه استاندارد های مختلف عیار آن را تشخیص می‌دهند.
و در آخر از میان روش‌های محک، ری گیری طلا و دستگاه اسپکتروفتومتر؛ روش محک کم هزینه‌تر است و در اغلب طلافروشیها از این روش استفاده می‌شود.
چگونه با سنگ محک متوجه اصل بودن طلا شویم؟
اگر طلایی که روی سنگ محک میکشید از خود ردی روی سنگ محک به جا نگذارد یا طلا نیست یا فقط روکش طلاست.
کمهزینهترین روش عیارسنجی طلا کدام است؟
سنگ محک کمهزینهترین روش عیار سنجی طلاست و اکثر طلافروشیها از این روش برای تشخیص طلای خود استفاده میکنند.
فهرست مطالب
سلام‌خسته‌نباشید
خوب‌هستش‌این‌نوشته‌ها
الان‌من‌خیلی‌از‌این‌سکه‌هایی‌که‌مشکوک‌به‌طلا‌هست‌رو‌خریدم‌ومقداری‌از‌انها‌خطی‌که‌به‌روی‌سنگ‌محک‌‌زده‌ایم‌میماند‌‌ایا‌به‌غیر‌طلا‌فلز‌دیگری‌در‌سنگ‌محک‌جواب‌نمیدهد‌فقط‌طلا‌میماند‌مثلا‌استیل‌یا‌قلع‌یا‌سرب‌نمیماند‌فقط‌طلا‌وگاهی‌نقره‌میماند‌این‌واسه‌من‌هنوز‌معلوم‌نشده
سلام برای بررسی دقیق عیار طلایتان به متخصصان مراجعه کنید.